Strategie rozwoju miast po reformie systemu zarządzania rozwojem - pierwsze doświadczenia i oceny

Abstract

The article aims to evaluate the process of creation and the content of urban development strategies of Polish cities in the context of the premises of the reform of the development management system in 2020 and recommendations from the literature. The evaluation focuses on two aspects: integration of socio-economic and spatial development planning, and the implementation scheme. The analysis covered four regional capitals that have adopted new strategies: Gorzów Wielkopolski, Łódź, Białystok, and Lublin. The research was pursued by reviewing strategies and interviewing individuals responsible for creating the strategy. The findings confirm that the goal of integration of socio-economic and spatial development planning has proved difficult to accomplish, and legislative changes have failed to overcome the dysfunction of development planning in Poland. Considering implemen-tation schemes, the approach to monitoring and evaluation was appreciated, while insti-tutional implementation systems raised some issues. The article offers some explanations of local governments’ attitudes to strategic planning, highlights best practices and advice for development policies, and presents city representatives’ views on legislative changes.

Celem artykułu jest ocena procesu tworzenia i zawartości strategii rozwoju miast w kontekście założeń reformy systemu zarządzania rozwojem z 2020 r. oraz rekomendacji zawartych w literaturze. Ocena koncentruje się na trzech aspektach: integracji planowania rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego, uspołecznienia prac nad strategią oraz systemie wdrażania strategii. Analizą objęto cztery miasta wojewódzkie, które jako pierwsze uchwaliły nowe strategie: Gorzów Wielkopolski, Łódź, Białystok i Lublin. Realizacji celu badawczego służył przegląd strategii i miejskich raportów oraz wywiady z osobami odpowiedzialnymi za tworzenie strategii. Wyniki badań potwierdzają, że postulat integracji planowania rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego okazał się trudny w realizacji, a zmiany legislacyjne nie doprowadziły do przezwyciężenia dysfunkcji planowania rozwoju. Znacznie lepiej samorządy poradziły sobie z realizacją postulatów zarządzania partycypacyjnego, pomimo ograniczeń wynikających z pandemii. W systemach wdrażania strategii pozytywnie oceniono założenia monitorowania i ewaluacji, więcej zastrzeżeń wzbudził instytucjonalny system wdrażania. W artykule omówiono motywacje samorządów wyjaśniające ich podejście do strategii terytorialnych, wskazano dobre praktyki i rekomendacje dla polityki rozwoju oraz zaprezentowano oceny zmian legislacyjnych formułowane przez przedstawicieli miast.