Wybrane problemy związane z przeprowadzeniem wyborów samorządowych w toku kadencji w czasie pandemii wirusa SARS-CoV-2 w Polsce

Abstract

The aim of the study is to analyze the issues of midterm and snap elections during the COVID-19 pandemic in Poland. In particular, the nature of such elections was considered. Numerous restrictions including, for example, the prohibition of assembling or movement of people, had an impact on the course and implementation of the basic functions of elections. The aim of the paper is also to determine whether, in the light of the applicable regulations, it is permissible to change the date of voting in the ordered local elections during the COVID-19 pandemic. It should be noted that in the period from March to April 2020, and then from November 2020 to June 2021, this practice became almost universal. The resolution of this problem is of significant importance, as each act ordering elections should guarantee the holding of elections within a strictly defined time and, moreover, every action of the proper body should be based on legal provisions. The practice of postponing voting in local elections, which occurred during the pandemic, weakened the so understood (as of a guarantee) nature of the act of ordering elections, at the same time inspiring a discussion on the legal admissibility of such actions. In this study, the formal and legal method was used and the achievements of the doctrine and judicature were analyzed.

Celem opracowania jest analiza problematyki wyborów uzupełniających i przedterminowych przypadających w czasie trwania pandemii COVID-19 w Polsce. Rozważaniom poddano w szczególności charakter takich wyborów. Liczne ograniczenia, w tym chociażby w zakresie przemieszczania się czy gromadzenia, nie pozostawały bez wpływu na przebieg i realizację zasadniczych funkcji wyborów. Celem analizy jest także określenie, czy w świetle obowiązujących przepisów dopuszczalna jest zmiana terminu głosowania w zarządzonych wyborach samorządowych przypadających w trakcie trwania pandemii COVID-19. Odnotować bowiem należy, że w okresie od marca do kwietnia 2020 r., a następnie od listopada 2020 r. do czerwca 2021 r. praktyka ta stała się niemal powszechna. Rozstrzygnięcie tego problemu ma istotne znaczenie, gdyż każdy akt zarządzający wybory ze swej istoty powinien stanowić gwarancję przeprowadzenia wyborów w ściśle określonych ramach czasowych, przy zachowaniu terminów wynikających z kalendarza wyborczego, a nadto - każde działanie organu powinno znajdować oparcie w przepisach prawa. Występująca w czasie pandemii praktyka prolongowania terminu głosowania w wyborach lokalnych osłabiła tak rozumiany - gwarancyjny - charakter czynności zarządzenia wyborów, inspirując jednocześnie do dyskusji nad prawną dopuszczalnością takich działań. W artykule wykorzystano metodę formalnoprawną oraz dokonano analizy dorobku doktryny i judykatury.