Ubezpieczenia morskie - charakter prawny umowy oraz zakres świadczeń i obowiązków stron na tle umów ubezpieczeń regulowanych przepisami Kodeksu cywilnego

Abstract

This article is a comparative analysis of the legal nature and the rights and obligations of parties concluding property insurance contracts under the provisions of the Maritime Code and the Civil Code. When navigating a ship, the shipowner conducts a business commonly referred to as the operation of a ship, which includes, inter alia, its use for business purposes. The shipowner business is therefore an economic activity and the owner is the entrepreneur who runs his business which s/he is liable for. It is his/her broad interest to insure permanent assets of his/her company against damage as well as his/her civil liability. As the text indicates, s/he is treated by the legislature more severely than a person conducting a standard property insurance. In addition, the legal nature of the policy, due to the requirements of maritime traffic, differs from that from the Civil Code. The purpose of this study is to identify the key differences between the two regulations.

Artykuł zawiera analizę porównawczą charakteru prawnego oraz praw i obowiązków stron zawierających umowy ubezpieczenia majątkowego na gruncie przepisów Kodeksu morskiego i Kodeksu cywilnego. Uprawiając żeglugę, armator prowadzi działalność powszechnie określaną jako eksploatacja statku, co obejmuje m.in. używanie go do celów gospodarczych. Działalność armatorska jest zatem działalnością gospodarczą, a armator jest przedsiębiorcą prowadzącym swoje przedsiębiorstwo, za którego działalność ponosi odpowiedzialność. W jego szeroko rozumianym interesie leży ubezpieczenie trwałych składników majątku tego przedsiębiorstwa od szkód losowych, jak również swojej odpowiedzialności cywilnej. Jak wykaże niniejszy tekst, przedsiębiorca jest traktowany przez ustawodawcę surowiej niż osoba zawierająca standardowe ubezpieczenie majątkowe. Ponadto sam charakter prawny polisy, ze względu na wymogi obrotu morskiego, różni się na podstawie regulacji Kodeksu cywilnego od tej zamieszczonej w Kodeksie morskim. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie kluczowych różnic obu tych regulacji.