Polityka państwa wobec korporacji transnarodowych i przenoszenie ich prac B+R

Abstract

The paper aims at investigating the process of international R&D relocation by transnational corporations abroad. The prospective impacts exerted by corporate research units on host countries and the public policy conducted for enhancing innovativeness of national economy are presented. R&D relocation implies FDI inflows by TNCs to host countries aimed at establishing corporate research units (research centers, subsidiaries engaged in research and production) as well as expanding their local ties which generate impacts on national R&D sphere and host economy. "Foreign component" of national research sphere is developed and its characteristics differ from those of domestic research entities. There are possible both favorable and unfavorable impacts exerted by foreign research units on innovativeness of domestic entities and NIS functioning. The host state should influence growth and activity of corporate foreign research units by means of investment policy (towards FDI inflows) and innovation policy (towards TNCs' innovation activity), in both cases serving a long-term strategy for enhancing innovativeness of national economy.

Celem artykułu jest zbadanie procesu przenoszenia prac B+R przez korporacje transnarodowe za granicę. Prezentowana jest tu perspektywa oddziaływania korporacyjnych jednostek badawczych na kraje goszczące oraz zagadnienie prowadzenia przez państwo polityki zmierzającej do podniesienia innowacyjności gospodarki krajowej. Przenoszenie prac B+R za granicę uruchamia przepływy zagranicznych inwestycji bezpośrednich i rozwój korporacyjnych jednostek badawczych (ośrodków B+R i filii produkcyjnych z działami badawczymi) oraz rozszerzanie ich powiązań lokalnych, co oddziałuje na krajową sferę badawczą i gospodarkę. Powstaje "zagraniczny komponent" krajowej sfery badawczej, którego charakterystyka wyraźnie różni się od cech krajowych podmiotów tej sfery. Możliwe są korzystne i niekorzystne oddziaływania korporacyjnych ośrodków B+R i filii na innowacyjność krajowych podmiotów oraz na funkcjonowanie narodowego systemu innowacyjności (NSI). W krajach goszczących państwo powinno kształtować rozwój i działalność zagranicznych jednostek badawczych należących do korporacji transnarodowych (KTN) za pomocą instrumentów polityki inwestycyjnej (wobec napływu zagranicznych inwestycji bezpośrednich) oraz instrumentów polityki innowacyjnej (częściowo wobec działalności innowacyjnej obcych korporacji). W obu wypadkach ta polityka powinna służyć realizacji długofalowej strategii podnoszenia innowacyjności krajowej gospodarki.